เปิดเส้นความยากจนสากล-ไทย มีรายได้น้อยกว่าเท่าไหร่ถึงเรียกว่า 'ยากจน'
หรือไม่ก็อาจต้องใช้เกณฑ์วัดความจน ที่มีอยู่หลายมาตรวัด แล้วแต่วัตถุประสงค์ของผู้ชี้วัด
ถ้าคุณเข้าเกณฑ์นี้…คุณคือคนจน? เมื่อประเทศไทยใช้ตัวชี้วัด “ความจน” หลายรูปแบบ
แม้ภาพรวมครัวเรือนรายได้น้อยจะมีรายจ่ายเพื่อการบริโภคลดลง แต่ค่าใช้จ่ายจำเป็นเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะด้านเวชภัณฑ์ และการตรวจรักษาพยาบาล เนื่องจากต้องป้องกันตนเองในช่วงการแพร่ระบาด อีกทั้ง ยังมีค่าใช้จ่ายด้านการศึกษา อาทิ อุปกรณ์การเรียน ค่าเล่าเรียน ที่เพิ่มขึ้นมากกว่าครัวเรือนรายได้สูงด้วย เนื่องจากครัวเรือนรายได้น้อยจำเป็นต้องซื้ออุปกรณ์เพื่อให้เด็กสามารถเรียนออนไลน์ได้ ขณะเดียวกัน เมื่อพิจารณาค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และการสื่อสาร ยังพบว่ากลุ่มครัวเรือนผู้มีรายได้น้อย มีค่าใช้จ่ายในด้านนี้เพิ่มขึ้น เนื่องจากลักษณะการประกอบอาชีพของวัยแรงงานที่ส่วนใหญ่ไม่สามารถทำางานจากที่บ้านได้ ซึ่งแตกต่างจากครัวเรือนรายได้สูง รวมทั้งค่าใช้จ่ายด้านการสื่อสารต่าง ๆ ที่จำเป็น เช่น ค่าใช้บริการโทรศัพท์ ค่าบริการอินเทอร์เน็ต เป็นต้น
รศ.ดร.วิษณุมองว่า ประเทศไทยอาจพิจารณานำมาตรการดังกล่าวมาใช้ดูแลคนจนและกลุ่มเปราะบางในไทยได้ เพื่อบรรเทาผลกระทบจากอุณหภูมิที่มีแนวโน้มมากขึ้น แต่กระนั้นก็ต้องเป็นการช่วยเหลือที่พิจารณาเงื่อนไขต่าง ๆ ประกอบกันด้วย
เสนอให้รัฐใช้สวัสดิการเฉพาะกลุ่ม ผสมกับสวัสดิการถ้วนหน้า
“คนกลุ่มนี้มักประกอบอาชีพรับจ้าง ทำงานกลางแจ้ง กลางแดด สุขภาพจึงเสี่ยงได้รับผลกระทบสูง กระทบต่อประสิทธิภาพการทำงานด้วย ส่งผลให้เขามีรายได้น้อยลง เราต้องยอมรับว่านอกจากคนกลุ่มนี้จะมีรายได้น้อยแล้ว เขาก็ไม่ได้มีการศึกษาที่สูงนัก องค์ความรู้ที่เกี่ยวกับการรับมือกับความร้อนก็อาจมีน้อยอยู่ และสิ่งสำคัญที่ส่งผลให้พวกเขาเป็นกลุ่มแรก ๆ ที่ได้รับผลกระทบจากเรื่องนี้คือ พวกเขามีทุนทรัพย์น้อย ไม่มีเงินมากมายเพื่อไปซื้อเครื่องปรับอากาศ สภาพบ้านเองก็ไม่ได้มีความพร้อมสำหรับการติดตั้งเครื่องปรับอากาศ หากเขาอยากจะติดตั้งแอร์ ก็ต้องลงทุนปรับปรุงบ้าน ซึ่งต้องใช้เงินจำนวนมาก สุดท้ายแล้วเขาก็เข้าถึงเครื่องปรับอากาศไม่ได้ ต้องอยู่กับความร้อนทั้งวันทั้งคืน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพและรายได้ตามมา”
นโยบายการแก้ปัญหาความยากจนภายใต้นโยบายประชานิยม นับเป็นนโยบายสำคัญของรัฐบาลชุดนี้ที่ทรงอิทธิพล สามารถเอาชนะใจประชาชนได้กว่าค่อนประเทศ เพราะหลักการดำเนินนโยบายได้ใช้ประชาชนเป็นตัวตั้งในการแก้ไขปัญหา เปิดโอกาสให้ประชาชนผู้ยากจนสามารถเข้าถึงทรัพยากร รวมทั้งบริการของรัฐได้อย่างทั่วถึง
I have read through the Privacy Detect and consent to my individual facts staying processed, towards the extent important, to submit my remark for moderation. I also consent to obtaining my name revealed.
นอกจากนั้น ยังมีการวิเคราะห์ถึงจุดมุ่งหมายที่แฝงเร้น อย่างการสร้างเสถียรภาพทางการเมืองในชนบท และการหาเสียงของพรรครัฐบาล เพื่อสนับสนุนความเปลี่ยนแปลงในทางการเมืองอย่างค่อยเป็นค่อยไปของ วิกฤตคนจน หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ การนำการพัฒนาเข้าไปยังชนบทก็เพื่อยับยั้งการแผ่อิทธิพลของ “ลัทธิคอมมิวนิสต์”
นอกจากนี้ กระบวนการคัดกรองว่าครอบครัวใดจน ครอบครัวใดไม่จน ทำให้เด็กที่ไม่จนจริงได้รับสิทธิที่เรียกว่ารั่วไหล และเกิดกรณีเด็กยากจนตกหล่น จากการที่เด็กในครอบครัวยากจนถูกคัดออก โดยการตกหล่นนี้จะมีเสมอ
คนมักจะกล่าวกันว่า “คนจน” หรือผู้มีรายได้น้อยมักชอบเล่นลอตเตอรี่หรือหวย มากกว่าผู้มีฐานะดี ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่พบเช่นเดียวกันในหลายประเทศ เหตุผลก็คือ คนจนได้รับอรรถประโยชน์หรือความพึงพอใจจากการถูกลอตเตอรี่มากกว่าคนรวย เพราะรายได้จากการถูกรางวัลนั้นทำให้พวกเขาสามารถกลายเป็นชนชั้นกลางหรือคนรวยได้
'หลังสู้ฟ้า หน้าสู้หนี้' วิบากกรรมชาวนาไทย
ประเด็นวิจัย การพัฒนาเศรษฐกิจ ยุทธศาสตร์การพัฒนา